การเตรียมสมุนไพรสำหรับปรุงยา
สมุนไพรที่ใช้ในการรักษาบางชนิดที่หายากจะหาซื้อจากร้านขายสมุนไพร และบางส่วนหาเองตามพื้นบ้าน โดยหาตามทุ่งนา ป่าเขา ชายทะเล ก่อนทำการรักษาจะต้องจัดหาสมุนไพรและปรุงยารักษาก่อน
๑)การเตรียมสมุนไพรที่ทำยาต้ม โดยนำสมุนไพรแต่ละชนิดล้างน้ำให้สะอาด หั่นเป็นชิ้น ๆ ผึ่งแดดจนแห้งสนิท แล้วนำตัวยามาชั่งแล้วใช้กระดาษห่อ นำไปเก็บไว้ในห้องเก็บสมุนไพร
๒)การเตรียมสมุนไพรที่ใช้ทำยาผงและยาลูกกลอน โดยนำสมุนไพรล้างทำความสะอาด หั่นเป็นชิ้น ๆ ผึ่งแดดให้แห้งสนิท นำไปคั่วจนเกรียม แล้วบดให้ละเอียด นำตัวยาที่บดแล้วมาชั่งตามตำรับยาแต่ละขนาน ได้ยาผงยาเก็บใส่ถุงไว้ ส่วนยาลูกกลอนซึ่งเก็บใส่ถุงแยกต่างหาก เก็บไว้ในห้องเก็บสมุนไพร
โรคกระษัย โรคกระษัย เกิดกับผู้ใหญ่อายุ ๔๐ ปีขึ้นไป ประมาณอายุ ๕๐ ปี จะเป็นโรคมาก เนื่องจากคนสูงอายุมีความต้านทานโรคน้อย ร่างกายและอวัยวะส่วนต่าง ๆ เสื่อมโทรม
อาการของโรค โรคกระษัยจะมีอาการดังต่อไปนี้ ปวดตามข้อ ถ่ายไม่ปกติ ท้องผูก ถ่ายกระปริบกระปรอย กินข้าวไม่ได้ทำให้เกิดโรคกระเพาะได้ เมื่อยล้าง่าย เป็นมากจะเกิดอาการเวียนศีรษะ และเรอเหม็นเปรี้ยว
สาเหตุของโรค เกิดจากการทำงานหนักเกินไป ถ้าอวัยวะใดอวัยวะหนึ่งเสียการทำงานไปจะส่งผลกระทบถึงอวัยวะส่วนอื่นด้วยเพราะอวัยวะทุกส่วนจะยึดถึงกันหมด อาการจะเริ่มจากโรคกระเพาะอาหาร กินก็แน่นท้อง กินน้อยแต่อิ่มมาก กินมากก็แน่น นอกจากนั้นยังเกิดจากลำไส้ทำงานไม่สะดวก ทำให้ถ่ายไม่ออก การรักษา หมอจะให้กินยาต้มเพื่อให้ถ่ายท้อง และยาบำรุงเพื่อตั้งธาตุใหม่
ตำรับยากระษัยของหมอถั้น ชูโชติมีหลายตำรับ แต่จะขอยกตัวอย่างตำรับยากระษัยที่มีผู้ป่วยมารักษามาก คือ กระษัยอันฑพฤกษ์ และยาแก้ลมคลายเส้น
วิธีการรักษา
หมอถั้นจะสอบถามอาการผู้ป่วยอย่างละเอียด แล้วจึงวินิจฉัยโรคเพื่อจะได้จัดยาให้ตรงกับโรค นำตำหรับยาที่ปรุงเก็บไว้ มอบให้ผู้ป่วยนำไปต้มกับน้ำกินที่บ้าน โดยการต้มน้ำ ๓ ส่วน เอา ๑ ส่วน รับประทานตามหมอสั่ง
การรักษาด้วยสมุนไพรจะต้องต้มกินหลายหม้อติดต่อกันจนหายปกติ ส่วนการใช้ยาผงหรือยาลูกกลอน จะนำยาที่บดไว้แล้วในห้องสมุนไพรมามอบให้ผู้ป่วย ยาผงใช้ละลายน้ำดอกไม้แล้วดื่มยา ส่วนยาลูกกลอนจะมอบยาผงแก่ผู้ป่วย ให้นำไปผสมน้ำผึ้ง ปั้นเป็นลูกกลอน รับประทานตามที่หมอสั่ง
ยากระษัยเส้นอันฑพฤกษ์
ส่วนประกอบ โกษฐ์สอ โกษฐ์พุงปลา โกษฐ์จุฬาลำพา สิ่งละ ๙ กรัม หัวงอ มหาหิงค์ ขิงแห้ง พริกไทย เจตมูลเพลิง ดีปลี กานพลู ลูกจันทร์ ดอกจันทร์ ลูกกระวาน แห้วหมู ลูกกระดอม บอระเพด หัวกระทือ สิ่งละ ๑๕ กรัม ใบสะเดา ๒๓ กรัม หัศคุณเฑศ ขมิ้นอ้อย การบูณ รากคนทีสอ ยาดำ สิ่งละ ๑๕ กรัม
วิธีใช้ บด ตำผง
สรรพคุณ เป็นยาแก้กระษัยอันฑพฤกษ์ แก้เส้นอันฑพฤกษ์พิการ ละลายน้ำขิงต้ม น้ำผึ้ง น้ำส้มแป้น กรูด มะงั่ว ส้มเส้า แก้ฝีในท้อง แก้ลมอัมพาต ละลายน้ำขิงแห้ง ข่าใหญ่ต้ม
ยาแก้ลมคลายเส้น
ส่วนประกอบ ขิงแห้ง พริกไทย เทียนดำ ลูกกระวาน ใบกระวาน เกษรบัวหลวงแดง เกษรบัวหลวงขาว พญามือเหล็ก ลูกสะค้าน ว่านน้ำ โกษฐ์พุงปลา หญ้าเท้านก ใบมะคำไก่ เถาว์วัลย์เปรียง ใบจวง แห้วหมู ชะพลู หัวข่า ขมิ้นอ้อย
วิธีใช้ ต้มรับประทานวันละ ๓ ครั้ง ก่อนอาหาร
สรรพคุณ เป็นยาแก้กระษัยเส้น แก้เส้นพิการ หรืออัมพาต
คุณค่า/ประโยชน์
การรักษาโรคด้วยภูมิปัญญาด้านสมุนไพรของนายถั้น ชูโชติ เป็นการนำภูมิปัญญาไทยและทรัพยากรในท้องถิ่นมาใช้ให้เป็นประโยชน์ในการบำรุงผู้ป่วย ทำให้คนไข้ที่อยู่ในชนบทห่างไกล ได้รับการรักษาพยาบาลจนหาย นับเป็นการช่วยเหลือแพทย์แผนปัจจุบันรักษาโรคได้จำนวนมากอีกทางหนึ่ง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น